In het najaar van 2019 maakten Victor Bodiut en Marianne Vanderveen een plan voor de start van ACE Aware NL. Hun kennis op het gebied van fysiologie, psychologie, antropologie, sociologie, hechting, hersenontwikkeling en neurowetenschap maakte dat ze samen het belang zagen van een brede, compassievolle blik op het fundament van gezondheid en de rol van ongunstige ervaringen in de kindertijd. Daarin verdienen de meest recente neurofysiologische inzichten een belangrijke plaats. Die laten zien dat vooral de vroege sociale omgeving wezenlijk invloed heeft op hoe we functioneren en hoe zich onze gezondheid ontwikkelt. Ieder mens is onderdeel van een grotere gemeenschap. we de geest niet los kunnen zien van het lichaam, kunnen we het individu niet los zien van de sociale context. Dat betekent dat gezondheid niet simpelweg een individuele verantwoordelijkheid is; ze hangt niet simpelweg af van of we nú wel genoeg bewegen en of we nú wel gezond eten. Levenslange gezondheid vindt haar wortels voor een belangrijk deel in onze kinderjaren. Voelden we ons veilig? Waren we gewenst, gezien, gehoord, geliefd? Was er aandacht voor wat wij met onze unieke persoonlijkheid de wereld te geven hadden? En wat is de invloed van armoede, opleidingsniveau, werkdruk en discriminatie op hoe onze ouders ons meer of minder goed naar volwassenheid konden begeleiden? Hoe zat het met machtsverhoudingen? Dat zijn ingewikkelde kwesties, die je niet scherp en zwartwit kunt afdoen met: ‘Ga sporten! Rook en drink niet! Doe leuke dingen!’ Ze vereisen genuanceerde antwoorden op ongemakkelijke vragen. Ze verdienen een moedig verbindende, veelkleurige benadering.
Vic en Marianne waren geraakt door de documentairefilm ‘Resilience’, die deze onderwerpen behandelt. Boeiende gesprekken met psycholoog en wetenschapper Suzanne Zeedyk, één van de grondleggers van de ACE-awareness-beweging in Schotland, vormden een verdere aanmoediging om ook in Nederland de kennis over ACE’s breed te delen. Aspa Kandyli, met ervaring in het onderwijs en kennis op het gebied van babyslaapgedrag en borstvoeding, haakte aan bij ACE Aware NL. Vanwege haar bevallingsverlof was er behoefte aan nog een collega en sinds een tijdje draait Petra Bouma, verpleegkundige van oorsprong en tevens lactatiekundige, draagconsulent en geboortetraumaspecialist, mee in het team. In de loop van ruim twee jaar is er in het project een focus op krachtige zachtheid gegroeid, op waarachtige, niet veroordelende nieuwsgierigheid naar menselijke verhalen.
Toen de wereld in het voorjaar van 2020 werd geconfronteerd met grote gezondheidsuitdagingen, werd ineens nog duidelijker hoe cruciaal een goed functionerend immuunsysteem is. Er dienden zich nog veel meer prangende vraagstukken aan. Wat zeg je tegen mensen als hun gezondheid in het geding lijkt? Welke handvatten reik je aan om ziekte te vermijden? Hoe breng je die boodschap? Hoeveel ruimte gun je mensen om hun eigen invulling te geven aan wat ze nodig (denken te) hebben om zich tegen risico’s te beschermen? Wat is het effect van het ontberen van contact met dierbare naasten? Wat is de impact op de mentale gezondheid, als activiteiten die vreugde en zingeving bieden, wegvallen? Hoe duid je de wijze waarop men met een crisis omgaat? Wat is de impact van angst?
Tijden van crisis, transitie en transformatie vragen enerzijds om daadkrachtig en proactief handelen, om opkomen voor rechtvaardigheid en voor grondrechten op het gebied van autonomie en vrijheid, zowel fysiek als mentaal. Anderzijds vragen ze beslist ook om compassie en bezinning, om een pas op de plaats, om naar binnen keren en reflecteren op wat ons raakt en waarom ons dat . Reageren mensen op wat er nu gebeurt of op de herinnering van nu aan toen?
De afgelopen tijd heeft de grote relevantie van de zeven pijlers onder onze missie sterk benadrukt: verbinding, compassie, moed, nieuwsgierigheid, vertrouwen, vriendelijkheid en veerkracht. ACE’s gaan in essentie immers ook over crises, over ervaringen in de kindertijd die ons gevoel van veiligheid en vertrouwen aantastten en gepaard gaan met een hoger risico op ziekte en problemen. Weliswaar staat daarin primair het persoonlijke centraal, maar het persoonlijke is, zoals gezegd, zelden los te zien van de sociale omgeving waarin we geboren worden, opgroeien en leven.
In de meeste gevallen werkt zachtheid helend, zeker wanneer je de wereld als hard ervaart: zachtheid in de verbinding met anderen, zachtheid in de afwezigheid van een oordeel over wat jij en de ander voelen, kiezen en doormaken, zachtheid ook in hoe we onze visie op onszelf inkleuren, met het volle palet aan regenboogkleuren, en waar nodig zwart en wit en de grijstinten daartussenin.
De complexiteit van de afgelopen paar jaren maakte dat we het ACE Aware NL-logo wat meer wilden afstemmen op de menselijke behoefte aan zachtheid en we hebben daarom voortaan een wat rondere letter. Verder kent nog niet iedereen de betekenis van de term ‘ACE’. We wilden graag dat het logo daar in één oogopslag wat over toelicht. Daarbij wilden we niet alleen de verdrietige kant van ACE’s benoemen, maar ook heel bewust aandacht vragen voor het feit dat ACE’s geen diagnose zijn, geen doemscenario voor het leven. Een mens is tot veel herstel in staat, zeker in een omgeving die sensitief met verdriet omgaat. In lijn met de indrukwekkende film ‘The Wisdom of Trauma’ hebben we de A van ACE’s daarom ook een positieve betekenis gegeven: Awesome. Na ongunstige kun je geweldig mooie ervaringen opdoen, herstel van de verbinding met jezelf en anderen. Bovendien brengen de ongunstige ervaringen vaak met zich mee dat je een bepaalde wijsheid ontwikkelt, ‘de wijsheid van ’. Met die ervaringsdeskundigheid kun je voor je medemens en de wereld van heel bijzondere betekenis zijn. Zeker als je je eigen schaduwwerk hebt gedaan, kun je met compassie kijken naar de impact van trauma op menselijk gedrag. Dat maakt je een ‘awesome’ mens, minder ‘hoekig’, met minder scherpe kantjes, meer ‘afgerond’ en vloeiend in je aanpak. Ook daarom is het nieuwe font wat ronder.
Omdat we het maatschappelijke bewustzijn ten aanzien van de kindertijd willen helpen vergroten, heeft het woord ‘Aware’ al vanaf het begin een kleurtje. Het belang daarvan mag in het oog springen! Die kleur zal echter niet meer altijd rood zijn. Het leven ziet er voortdurend anders uit en onze stemming verandert geregeld van kleur. Hoe meer we verdriet van vroeger kunnen helen en boosheid kunnen loslaten, hoe speelser we het leven tegemoet kunnen treden. Die veelkleurigheid mag in het licht staan en zal zichtbaar zijn in diverse uitingen. (En ja… we werken nog aan het updaten van de website met het nieuwe materiaal… ;-))
We kijken uit naar de tijd die voor ons ligt, waarin we graag bij je langskomen voor een presentatie met filmvertoning van ‘Resilience’, voor een workshop of voor een consult. En wil je vertellen hoe jij in je werk of je persoonlijke leven de kennis rondom ACE’s een plaats geeft…? Laat het ons weten! We komen graag luisteren naar je verhaal – voel je uitgenodigd en welkom!