Voor het blog van deze week nemen we graag een ‘duik’ in de eerste antwoorden op de ACE Aware NL vragenlijst ‘From Childhood to Life Happiness’, die we in dit blog hebben geïntroduceerd en die je te allen tijde ook hier kunt vinden. Daarmee willen we de vragenlijst ook graag aanreiken aan degenen die hem nog niet hadden gezien, omdat we denken dat de lijst een goede gelegenheid biedt om te reflecteren op de kindertijd en daarnaast een waardevolle bron van relevante data kan worden, zodra er nog meer antwoorden binnenkomen.
Met een gemiddelde leeftijd van 45 jaar komen de respondenten zowel uit Nederland als van elders, zijn ze zowel hier geboren en getogen als elders, zowel generaties lang gevestigd in dit gebied als tweede generatie Nederlandse burgers met een migratieachtergrond of expatriates. Met andere woorden: we boffen, want we hebben een keurig gemengde groep deelnemers… of misschien toch niet?
Op dit moment is 100% van onze kleine groep respondenten vrouw. Wat zou ons dat kunnen vertellen? Is het grootste gedeelte van ons publiek vrouw en voelen vrouwen zich door de wetenschap rondom ACE’s meer aangesproken? Zijn vrouwen meer bereid om over persoonlijke dingen te praten? Zijn mannen in de hedendaagse samenleving (in ieder geval in Nederland) opgevoed met het idee dat ze ‘stoer’ moeten zijn en beter geen openheid van zaken kunnen geven over emotionele verhalen die soms diepe wortels hebben in de kindertijd? Of is het tot nu toe gewoon toeval? We weten het nog niet, en gaandeweg, als de antwoorden binnendruppelen, zullen we moeten zien wat erover te zeggen valt. Desondanks vinden we het op dit moment een interessant gegeven om over na te denken.
Als we nog wat dieper in de materie duiken, worden de dingen… tsja… wat minder ‘netjes’. Een eerste blik op hoe de deelnemers zich hun kindertijd herinneren, geeft een opmerkelijk pijnlijk beeld: verwaarlozing, misbruik, pesten, eenzaamheid, gecompliceerde familierelaties, verlies van een dierbare, problematische seksuele ervaringen, gebrek aan veiligheid, gebrek aan emotionele ondersteuning… en de lijst is lang. Het lijkt haast alsof je een presentatie over ACE’s leest of een beschrijving in een trauma-geïnformeerd handboek. Dit zijn echter geen theoretische beschrijvingen – dit zijn echte levensverhalen die we lezen uit de eerste hand. De eerste vraag die opkomt, is: is dit een vertekend beeld van de werkelijkheid? Betekent het dat mensen die in ons werk geïnteresseerd zijn, vaak meer betrokken zijn bij of gericht zijn op dit onderwerp en daarom inherent vaak een meer problematische kindertijd hebben gehad? We zijn ons ervan bewust dat hun pijnlijke ervaringen wellicht precies de reden zijn dat ze überhaupt meededen met de vragenlijst, met als doel dat hun verhaal eindelijk wordt gehoord. Aan de andere kant kun je je ook afvragen of dit erop wijst, zoals door anderen wordt verondersteld, dat een ongelukkige, traumatische kindertijd veel vaker voorkomt dan we ons durven voor te stellen of dan we als werkelijkheid kunnen verdragen. Ook hier geldt: we weten het niet en we zullen meer data moeten analyseren, naarmate meer mensen de lijst invullen en hun verhalen met ons delen.
Toch voedt deze eerste indruk onze nieuwsgierigheid naar het onderwerp, naar de ervaringen. Bovendien versterkt deze impressie onze compassie voor al diegenen onder ons die vaak onzichtbaar de littekens met zich meedragen van hun jonge jaren. Wat een zorgeloze levensfase zou moeten zijn, een blij verleden dat een mooie toekomst ondersteunt, is voor meer mensen dan we zouden wensen nog overduidelijk nog steeds een rusteloos heden dat veel moeilijke dingen triggert.
En als we nog verder kijken, wat blijken dan de rode draden te zijn, de momenten of ervaringen die de meeste indruk maken en die als geestelijke of lichamelijke herinneringen voor altijd bij ons blijven? Wat zijn de eigenschappen van de kindertijd die vormend zijn voor de persoonlijke ontwikkeling? Als mensen onbevangen over hun ervaringen spreken en zich kwetsbaar opstellen, wat noemen ze dan als eerste? Wel… dat verschilt. Soms gaat het om een eenmalige gebeurtenis, zoals de geboorte van een broer of zus, het overlijden van een ouder, of ziekte in de familie. Een andere keer is het een overgangsperiode, zoals leren borstvoeding te geven, uitvinden hoe om te gaan met heftige gevoelens of uitdagingen in het leven, of zelfs de tijd in de baarmoeder. Soms spelen deze gebeurtenissen ook een rol in de beleving van onze kindertijd als goed of slecht, als vreugdevol of traumatisch, als een mooie droom of als een nachtmerrie. Een gedeeld narratief, wellicht niet heel verrassend, is echter de emotionele omgeving waarin het kind opgroeit, de kwaliteit van de hechting tussen ouder en kind: een toxische relatie, de ervaring van gebrek aan liefde, van aanhoudend gepest worden op school zonder bufferende bescherming thuis, of, wanneer we naar het andere einde van het spectrum kijken, een ouder die blij is over je mijlpalen, je emotioneel begrepen en gehoord voelen, de ervaring dat er vanaf het begin een mooie levensenergie in je is opgewekt. Wat uiteindelijk ook het beeld is, één ding is duidelijk – levensverhalen kunnen en mogen niet worden beschouwd als simpelweg een verzameling achtereenvolgende gebeurtenissen die als nummers in een statistische dataset kunnen worden verwerkt; levensverhalen zijn veel meer dan dat. Het doet ertoe hoe mensen zich voelen gedurende hun reis door het leven, te beginnen in de kindertijd. Dit zijn biopsychosociale processen die hun neurofysiologische werk doen: ze hebben de zorgwekkende potentie om een pad te banen van een gebrek aan veiligheidsbeleving in de kindertijd naar een moeilijk leven in de volwassenheid.
Volgende week zullen we ons precies daarop richten, op de links tussen de kindertijd en het volwassen leven, tussen het verleden en het heden. Deze links komen alleen maar aan het licht doordat jullie je inzichten en verhalen delen, iets wat we oprecht zeer op waarde schatten. Vandaar onze vraag om, als je de tijd hebt, neem dan gerust een kijkje bij onze ‘Van kindertijd naar levensgeluk’-enquête en weet dat we je inbreng van harte verwelkomen. Bij voorbaat onze dank daarvoor en voor het delen van de link met anderen van wie je denkt dat ze erin geïnteresseerd zijn! (https://forms.gle/tJrPh7vcV3zbpv7W9).