In haar meest recente boek, ‘Sabre Tooth Tigers & Teddy Bears: The connected baby guide to attachment’, deelt dr. Suzanne Zeedyk met de lezer de wetenschap rondom betekenisvolle verbinding met anderen en het universele belang van de vroege levensfase. Ze doet dat op een opmerkelijk heldere en diepmenselijke manier. Het boek kwam in Groot-Brittannië voor het eerst uit in 2013 en in 2020 volgde een tweede editie. De 80 pagina’s vormen een compact en compassievol hoogstandje waarover letterlijk iedereen zou moeten kunnen beschikken.
Na bijna twintig jaar als ontwikkelingspsycholoog te hebben gewerkt op de Universiteit van Dundee, Verenigd Koninkrijk, besloot dr. Zeedyk in 2011 het academische pad achter zich te laten. Ze sloeg een andere weg in en bracht vanaf toen het belang van veilige hechting, van relaties en van liefde vanaf het allereerste begin van het leven onder de aandacht van een brede doelgroep. Sindsdien heeft ze samengewerkt met nationale en internationale partners om bewustzijn en betrokkenheid te creëren rond ‘the science of connection’. In die hoedanigheid was ze in Schotland medeorganisator van een indrukwekkende serie bijeenkomsten voor het grote publiek over dit onderwerp.
Met toegankelijk en speels taalgebruik beschrijft het boek menselijke hechting – ‘het proces waarbij onze relaties met anderen onze biologie vormgeven’ – via een overzicht van de evolutionaire, neurobiologische en psychosociale perspectieven. Deze invalshoeken laten zien dat hechting van absoluut levensbelang is voor ieder mens. Door het wetenschappelijke bewijs te presenteren, laat Suzanne zien hoe onze interacties en relaties met anderen vanaf de conceptie tot aan de dood letterlijk de bouwmeesters zijn van de anatomie en fysiologie van onze hersenen. Met name de eerste levensjaren zijn daarbij cruciaal. Deze opbouw, op een fundament van genetische achtergrond en omgevingsfactoren, zal bepalen hoe we ons ontwikkelen en hoe we functioneren. Daarbij maakt ons lichaam gebruik van een fijngevoelig afgestemde balans van hormonen en neurotransmitters (die kleine chemicaliën die ons lichaam en ons brein in evenwicht houden). Wanneer de betekenisvolle verbinding met anderen ontbreekt of verloren gaat en de hechting verstoord raakt, als een kind op grond van ervaring leert dat de wereld geen veilige en warme plek is waar je emoties worden begrepen en beantwoord, dan loopt zowel die balans gevaar als de gezonde ontwikkeling die daarvan afhankelijk is.
De metafoor van de ‘sabeltandtijger’ wordt gebruikt om voor ons als volwassenen op meer levendige en begrijpelijke wijze zichtbaar te maken welke ‘kinderlijke’ en ‘onredelijke’ angst een kind ervaart als het alleen wordt gelaten. Wanneer we begrijpen dat lang, lang geleden, alleen gelaten worden voor een kind betekende dat het kwetsbaar werd en de overleving in gevaar kwam, dan beginnen we ook te begrijpen wat de betekenis is van huilen om hulp. Dan begrijpen we hoe belangrijk het is om een baby een knuffel te geven wanneer we bij elkaar vandaan zijn geweest. Daarnaast komen we in het boek de metafoor van de ‘teddybeer’ tegen om het begrip ‘veerkracht’ te illustreren, het gevoel van troost en veiligheid dat ieder kind nodig heeft en verdient. Wanneer we begrijpen dat veerkracht zich pas in ons lichaam kan ontwikkelen als er voldoende vaak de ervaring is van blije, niet-oordelende ervaringen in de relatie met vertrouwde anderen, dan beginnen we ook te begrijpen dat er zijn voor je kind niet alleen lichamelijk, maar ook emotioneel van veel groter belang is dan we ooit voor mogelijk hielden.
Aan de hand van het begrip ‘Adverse Childhood Experiences’, of ACE’s, begrijpen professionals en wetenschappers steeds beter wat het ongeëvenaarde belang is van vroege ervaringen voor het latere leven. Op veel plekken in de wereld wordt de wetenschap rondom ACE’s inmiddels gedeeld en toegepast. Wanneer het ontbreken van betekenisvolle verbinding met anderen lang genoeg geen aandacht krijgt, kan het in trauma veranderen. Wanneer trauma lang genoeg geen aandacht krijgt, kan het veranderen in een levenslang patroon van gezondheidsproblemen en risicovol gedrag. Naast dit wetenschappelijk bewijs deelt Suzanne op een gevoelige en wijze manier echte verhalen van echte mensen die met behulp van deze inzichten hun leven hebben zien veranderen. Deze verhalen, die variëren van de persoonlijke verandering voor ouders en overlevenden van ACE’s, tot de professionele verandering voor leerkrachten, kinderopvangmedewerkers, advocaten en politieagenten, spreken een duidelijker taal dan willekeurig welk wetenschappelijk artikel zou kunnen doen.
Als er één tip is om mee te nemen uit dit boek en onder alle omstandigheden in te zetten, dan is het dat het plezier en de vreugde die voortkomen uit positieve en veilige relaties met anderen de kracht in zich dragen om veerkracht te laten ontstaan, of, in de woorden van Suzanne: ‘Sabeltandtijgers worden afgeschrikt door het geluid van gegiechel’!
P.S. Houd onze website in de gaten voor de Nederlandse vertaling van het boek van Suzanne!